Nasreddin hoca eşeğe neden ters binmiş? İşte Cevabı – Sarıgöl Gündem Gazetesi

Bir halk kahramanı olan Nasreddin hoca hakkında pekçok bilinmiyen var. Hikayelerinin anlamları ise hala bugün bile merak konusu olmuş durumda. Bu hikayelerden birisi de Nasreddin hoca eşeğe neden ters binmiş? İşte Cevabı…

Nasreddin hoca eşeğe neden ters binmiş? İşte Cevabı

Nasreddin Hoca’nın eşeğe ters binmesinin anlamı ve yorumu konusunda farklı görüşler var. Bazılarına göre, Hoca eşeğe ters binerek saygısızlık, önde gitme ve arkadan gelen tehlikeleri sevmediğini söylüyor. Bazılarına göre ise, Hoca eşeğe ters binerek gönül arasındaki mesafeyi koruduğunu, nefsinin söylediğini yapmadığını ve gönülün marifet ve irfanla kazandığı bilgilerin kaynağı olduğunu belirtiyor. Ayrıca, Hoca eşeğine ters binmesinin kötülüğe karşı direndiği de söyleniyor. 

Bir latife olarak eşeğe ters binen Nasreddin Hoca bu davranışı halk arasında çeşitli şekillerde dile getirilmiştir. İşte bunlar:

• Nasreddin Hoca bir gün eşeğine ters binmiş, gidiyormuş. Yoldan geçenler merak edip sormuşlar:

-Hocam, neden eşeğe ters biniyorsun? Hoca şöyle cevap verir:
– Eşekle aynı yolda, aynı yöne gittiğimi görmemek için.

•  Nasreddin Hoca camide vaazını bitirip evine dönmek üzere eşeğine binmiş. Bir ara bakmış ki cemaatin bir bölümü arkasından geliyor, hemen eşekten inip ters binmiş. Cemaatten kimileri nedenini merak edip sorunca Nasreddin Hoca şu yanıtı vermiş;

-Siz önden gitseniz bana arkanızı dönmüş olursunuz ki hiç yakışık almaz. Yok, ben önden gitsem, bu kez de ben size arkamı dönmüş olacağım ki bu da ayıp olur. Oysa gördüğünüz gibi eşeğe ters binince ben önden siz arkadan gitmiş oluyorsunuz. Böylece yüz yüze oluyoruz. Ben, bana saygısızlık yapılmasını da, saygısızlık yapmayı da hiç sevmem…!

•   Nasreddin Hoca bir gün değirmene gider. Eşeğini bir yere bağlar. Kendisi oradan ayrılır. Değirmenci eşeğin ters yönde bağlandığını görür. Eşeğin yönünü çevirir. Hoca işini gördükten sonra eşeğin yönüne dikkat etmez. Önceki bağladığı şekilde zannederek eşeğe biner.  O sırada Hoca’yı görenler:

– Aa Hoca eşeğe ters binmiş! diyerek Hoca’yı alaya almak isterler. Fakat Hoca:
– Kabahat yalnız benim mi? Eşek ters durmuş. Onun hiç mi suçu yok. Eğer o bağladığım yerde dursaydı, ben de doğru binecektim. Suçu niye eşekte bulmuyorsunuz da beni paylıyorsunuz?

•  Nasrettin Hoca bir gün, Pazara gitmek için yola çıkar ama eşeğine ters biner. Pazara giderken bir köylü denk gelir:

-Hocam eşeğe neden ters bindin der. Nasrettin Hoca cevaplar:

-Eşek önünü ben arkamı kolluyorum der.

•  Nasreddin hoca sabah namazından sonra öğrencilerine ders veriyormuş.

Dersten sonra eşeğine binip evine giderken bu esnada da öğrencileri Nasreddin hocadan istifade etmek için hocaya evine varıncaya kadar soru soruyorlarmış….

Hoca da öğrencilerine olan saygısından dolayı sırtı öğrencilerine dönük olmasın diye eşeğe ters binerek, öğrencilerin yüzüne bakarak sordukları soruları evine varıncaya kadar cevaplıyormuş!

•  Şair ve yazar Şaban Abak göre “Katolik papazların eşek üzerinde Katolik Hıristiyanları Haçlı seferlerine davetini hicvetmek için, Nasreddin Hoca kendi eşeğine ters binerek Anadolu insanına, hatta insanlığa bu işin yanlışlığını anlatmıştır.”
•  Çaylak lakabıyla anılan ünlü Osmanlı mizah yazarı Mehmet Tevfik ‘in Hazine-i Letaif adlı eserinde ise olay daha ayrıntılıdır ve o da özetle şöyledir: Hoca Kadı ile sohbet ederken içeriye yalancı şahitlik etmiş bir suçlu getirilir. “Herifi merkebe ters bindirüb şehri dolaştırmak lazım gelir.” Ceza, mahkeme kapısında hazır olduğundan Hoca’nın eşeği ile uygulanır. Ertesi gün yine aynı suçlu getirilir, kadı adam göndererek Hoca’dan eşeğini ister. Hoca da  ‘Varınız herife söyleyiniz, ya bu sanattan vazgeçsin yahut ihtiyaten yanında bir merkep bulundursun.’ der.

Kaynak: Mehmet Pamuk