Günümüzün en acil ve en kritik meselelerinden biri olan iklim değişikliği, tüm dünyada toplumları, ekosistemleri ve ekonomileri etkileyen küresel bir tehdittir. Dünya’nın ortalama sıcaklıklarının yükselmesi, deniz seviyesinin artması, aşırı hava olaylarının sıklaşması ve doğal yaşam alanlarının kaybolması gibi birçok olumsuz etkiye yol açmaktadır. Bu değişikliklerin arkasında yatan ana sebep, insan aktivitelerinin neden olduğu sera gazı emisyonlarının atmosferdeki konsantrasyonunun artmasıdır. Bu durum, sadece doğal çevremizi değil, aynı zamanda ekonomik yapıları, sosyal dengeyi ve kültürel değerleri de tehdit eder hale gelmiştir. Dolayısıyla, iklim değişikliğiyle mücadele etmek ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için uluslararası işbirliği, bilimsel yaklaşım ve bireysel sorumluluk almak daha önce hiç olmadığı kadar önemlidir.
İklim değişikliği, gezegenin iklim sisteminde meydana gelen uzun vadeli değişiklikleri ifade eder. Günümüzde “iklim değişikliği” terimi, genellikle insan faaliyetlerinin neden olduğu atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarındaki artışın yol açtığı küresel ısınmaya atıfta bulunarak kullanılmaktadır. İklim değişikliğinin ana nedenleri şunlardır:
Sera Gazı Emisyonları: Karbondioksit (CO₂), metan (CH₄), azot oksit (N₂O) ve florlu gazlar gibi sera gazlarının atmosferdeki konsantrasyonlarındaki artış, Dünya’nın enerjisini tutma kapasitesini artırarak gezegeni ısıtmaktadır. Bu gazlar, fosil yakıtların yanması, ormansızlaşma, sanayi süreçleri ve tarım faaliyetleri gibi insan aktiviteleri sonucunda atmosfere salınmaktadır.
Ormansızlaşma: Ormanların yok edilmesi, atmosferdeki karbondioksitin doğal olarak emilimini azaltır. Aynı zamanda, ağaçlar kesildiğinde veya yakıldığında depoladıkları karbonu serbest bırakırlar, bu da CO₂ emisyonlarını artırır.
Tarım: Tarım faaliyetleri, metan ve azot oksit gibi sera gazlarını atmosfere salabilir. Bunlar, sırasıyla hayvancılık ve gübre kullanımından kaynaklanır.
Endüstriyel Süreçler: Bazı sanayi süreçleri, karbondioksit ve diğer sera gazlarını doğrudan atmosfere salabilir.
Enerji Üretimi: Fosil yakıtların (kömür, petrol, doğalgaz) yanması, büyük miktarda CO₂ üretir ve bu da ana sera gazı emisyon kaynaklarından biridir.
Taşımacılık: Taşıma sektörü, özellikle yollar, havayolları ve denizyolları için fosil yakıtların yanmasıyla büyük miktarda CO₂ emisyonuna neden olmaktadır.
Doğal Süreçler: Volkanik aktivite, okyanus-atmosfer etkileşimi gibi doğal süreçler de iklim değişikliklerine neden olabilir. Ancak, mevcut iklim değişikliğinin hızı ve şiddeti, insan etkinliklerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan faktörlere öncelikle bağlanmaktadır.
Bu faktörlere ek olarak, artan nüfus ve tüketim, enerji ihtiyacının ve sera gazı emisyonlarının artmasına yol açarak iklim değişikliğini daha da tetiklemektedir.
İklim Değişikliğine Karşı Alabileceğimiz Bireysel Önlemler Nelerdir?
İklim değişikliğiyle mücadelede, bireysel eylemler de büyük bir fark yaratabilir. Her birimizin alabileceği basit adımlar, toplu olarak büyük etkiler oluşturabilir. İklim değişikliğine karşı bireysel olarak alabileceğimiz önlemler şunlardır:
Enerji Tasarrufu: Evde ve iş yerinde enerji tasarrufu yaparak, enerji tüketimini ve dolayısıyla sera gazı emisyonlarını azaltabiliriz. Işıkları kapatmak, elektronik cihazları fişten çekmek ve enerji verimli cihazlar kullanmak bu adımlardan bazılarıdır.
Yenilenebilir Enerji Kullanımı: Güneş panelleri veya rüzgar türbinleri gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yaparak, fosil yakıtların neden olduğu emisyonları azaltabiliriz.
Sürdürülebilir Taşımacılık: Bisiklet kullanma, yürüme, toplu taşıma araçlarına binme veya enerji verimli araçlar kullanma gibi sürdürülebilir taşımacılık yöntemlerini benimseyerek karbon ayak izimizi azaltabiliriz.
Daha Az Et Tüketimi: Hayvancılık, sera gazı emisyonlarının önemli bir kaynağıdır. Daha az et tüketerek veya bitkisel beslenme yöntemlerini benimseyerek bu emisyonları azaltabiliriz.
Yerel ve Sürdürülebilir Ürünleri Tercih Etme: Yerel ürünleri satın alarak taşıma sırasında oluşan emisyonları azaltabiliriz. Aynı zamanda organik ve sürdürülebilir tarım yöntemleriyle üretilen ürünleri tercih ederek çevresel etkimizi minimize edebiliriz.
Daha Az Atık Üretme: Geri dönüşüm ve kompostlama yaparak, atık miktarını azaltabilir ve atıkların neden olduğu emisyonları sınırlayabiliriz.
Su Tasarrufu: Su tasarrufu yaparak, suyun arıtılması ve dağıtılması için gerekli enerjiyi azaltabiliriz.
Bilinçlenme ve Bilinçlendirme: İklim değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinerek ve topluluğumuzu bu konuda bilgilendirerek daha geniş kapsamlı bir etki oluşturabiliriz.
Sürdürülebilir Ürünler Kullanma: Tek kullanımlık plastiklerden kaçınma, enerji verimli ürünler seçme ve sürdürülebilir materyallerden yapılmış ürünleri tercih etme gibi alışkanlıklar edinebiliriz.
Doğa ve Ağaçlandırma Projelerine Destek Olma: Yerel ağaçlandırma projelerine katılarak veya bu tür projelere maddi destek sağlayarak, karbon ayak izini telafi edici adımlar atabiliriz.
Bunlar sadece başlangıç noktasıdır. Bireysel eylemler, topluluklar ve uluslararası toplumlar tarafından alınan daha büyük ölçekli eylemlerle birleştiğinde, iklim değişikliğiyle etkili bir şekilde mücadele edebiliriz.
İklim Değişikliğine Karşı Alınabilecek Toplumsal Önlemler Nelerdir?
İklim değişikliğiyle mücadele etmek için toplumsal düzeyde alınabilecek önlemler, bireysel eylemlerden daha geniş kapsamlıdır ve daha büyük bir etki potansiyeline sahiptir. İşte toplumsal düzeyde iklim değişikliğine karşı alınabilecek bazı önlemler:
Eğitim ve Farkındalık: Toplumun tüm kesimlerinde iklim değişikliği konusunda eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenmelidir. Böylece toplumun bu konuda daha bilgili ve duyarlı olması sağlanabilir.
Yenilenebilir Enerjiye Geçiş: Yenilenebilir enerji kaynaklarına (güneş, rüzgar, hidroelektrik vb.) yatırım yaparak fosil yakıtlardan uzaklaşılmalıdır.
Enerji Verimliliği: Binaların, taşımacılığın ve sanayinin enerji verimliliğini artıracak düzenlemeler ve teşvikler oluşturulmalıdır.
Sera Gazı Emisyon Standartları: Sanayi, enerji, taşımacılık ve diğer sektörler için sıkı emisyon standartları belirlenmeli ve bu standartlara uymayanlar için cezai yaptırımlar getirilmelidir.
Ağaçlandırma ve Orman Koruma: Ormanların korunmasına ve ağaçlandırma projelerine öncelik verilmeli, doğal yaşam alanlarının tahribatını önlemek için politikalar geliştirilmelidir.
Yerel ve Sürdürülebilir Tarım: Sürdürülebilir tarım yöntemlerini teşvik eden politikalar oluşturulmalı, yerel üreticilere destek verilmelidir.
Toplu Taşıma ve Altyapı: Toplu taşımanın geliştirilmesi ve bisiklet yolları gibi sürdürülebilir ulaşım altyapısının oluşturulması teşvik edilmelidir.
Atık Yönetimi: Geri dönüşümün teşvik edildiği, atık azaltma ve sıfır atık hedeflerinin benimsendiği politikalar geliştirilmelidir.
Bilimsel Araştırma ve İnovasyon: İklim değişikliği konusunda bilimsel araştırmaların yapılması ve inovatif çözümlerin desteklenmesi için yatırımlar yapılmalıdır.
Uluslararası İşbirliği: Ülkeler, iklim değişikliğiyle mücadelede uluslararası sözleşmelere ve anlaşmalara taraf olmalı, bu anlaşmaların hükümlerini uygulamalıdır.
Ekonomik Teşvikler: Düşük karbonlu teknolojilere ve uygulamalara yatırım yapmayı teşvik eden ekonomik mekanizmalar (karbon vergisi, ticareti, sübvansiyonlar vb.) oluşturulmalıdır.
Toplumsal önlemler, bireylerin, toplulukların, özel sektörün ve hükümetlerin ortaklaşa eylemleriyle etkili bir şekilde uygulandığında, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini sınırlamada önemli bir role sahiptir.
İklim kanunu, iklim değişikliği ile mücadele amacını taşıyan bir kanun taslağıdır. Bu taslak, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine adaptasyon, düşük karbon ekonomisine geçiş, ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı alınacak önlemler için temel usul ve esasları belirlemektedir.
Büyü de Gel Maddie Jennifer Lawrence kimdir?
2020 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan bu taslak, kamuoyuyla paylaşılmıştır. Ancak 2023’e kadar mecliste onaylanmamıştır. 2023 yılında meclisin gündemine alınması beklenmektedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan da iklim kanununu, yakın geleceğimizi şekillendirecek önemli bir çerçeve belge olarak nitelendirmiştir.
Kaynak: Mehmet Pamuk
